Dini Yaşatmak İçin

[yağmur]

Prof. Dr. M. Yaşar KANDEMİR -

İman güneş gibidir; insanın ruhunu aydınlatır. İnançsız insan mutsuzdur, karamsardır; köksüz bitki gibi solmaya, kurumaya mahkûmdur. Allah’ı bilmek ve O’nun istediği gibi yaşamak her insanın hem görevi hem de en tabiî hakkıdır. Onun bu hakkını kimse engelleyemez. Engellemeye kalkanların, peygamberleri engellemeye kalkanlardan bir farkı olmaz.

Bugün insanları dinden soğutmanın değişik yolları deneniyor. Bir Müslüman hanım farklı bir şekilde örtününce, bir Müslüman erkek ben kadın eli sıkmam deyince, hemen bir ayıplama, küçümseme bombardımanı başlıyor: “Efendim, yirmi birinci yüzyılda böyle çağ dışı davranışlar hoş görülemez.” diye nutuklar atılarak onların nefesi kesilmeye çalışılıyor. Ardından birileri “bence…” diye söze başlıyor ve kendi anlayışından farklı bir hayat görüşüne yaşama şansı tanımıyor. Bir Müslüman’ın ibadet diye yaptığı, imanımın gereği diye ortaya koyduğu bir davranışı birileri sahte bir ilâh edasıyla yasaklamaya kalkıyor. Edepten nasibi olmayan bir başkası, bu çağda zinanın haramlığından söz edilemeyeceğini ileri sürüyor.

Hangi mantıklı insan imanı ilgilendiren bir hususla çağ ve medeniyet arasında ilgi kurabilir? Eğer medeniyet ve insanlık diye bir şey varsa, bir kimse kalkıp imanla doğrudan ilgili bir davranışı nasıl ayıplayabilir?

Birini vurup öldürmekle iman, edep ve iffet sahibi kişilere inandığı gibi yaşama hakkını tanımayıp onu manen öldürmek arasında ne fark vardır? Aziz şairimiz Mehmed Âkif İslâm güneşinin henüz doğmadığı yılları tasvir ederken şöyle demişti:

“Sırtlanları geçmişti beşer yırtıcılıkta

Dişsiz mi bir insan onu kardeşleri yerdi”

Kendilerine dinlerini yaşama hakkı tanınmayan dişsiz insanlar bugün de yenip yutuluyor; yüreği parçalanıp bir kenara atılıyor. Demek ki çağlar değişse de değişen bir şey yok.

Yavruların Korunması

Kapalı bir yerde sigara içeni gördüğümüzde hemen protesto edebiliyoruz. Demek ki kötülüklerle mücadele ruhunu büsbütün kaybetmemişiz. Dağı taşı, kanatsız kuşu korumak için

dernekler kurabiliyoruz. Demek ki gönlümüzden merhamet büsbütün silinmemiş. Fakat bir kısmını yukarıda zikrettiğim, körpecik ve korumasız yavrularımızın ruhunu tahrip edebilecek bazı yıkıcı sözler karşısında kılımız kıpırdamıyor!.. Sigara zehrinden daha ağır olup insanı manen öldürebilecek bu tür sözlerin çocuklarımızın hâfızasında kötü bir iz bırakabileceği ve şeytan onlarla yakın temasa geçtiğinde, o masum Müslüman evlâdına “Gerçekten de zina sözü bu çağda pek anlamsız.” dedirtebileceği aklımızdan geçmiyor!..

Yalanı gerçek gibi söylemekte pek mâhir olan insan kılığındaki şeytanlar, etrafımızda cirit atıyor. Allah ise bizim “İnsanın kalbine devamlı surette kötü şeyler fısıldayan cin ve insanların şerrinden” kendisine sığınmamızı istiyor (Nâs 114/4-6). Onların zehirli sözleri karşısında savunmasız ve korunmasız olan yavrularımıza sahip çıkmak, hatta ailesi Allah ve ahiret bilgisinden yoksun olduğu için bu zehirli sözlere kolayca kapılabilecek olan diğer masum yavruları düşünmek ve onlara Allah ve ahiret bilgisini, imanın güzelliğini ve vazgeçilmezliğini öğretmek zorunda olduğumuzu bilmeliyiz. Çocuklarının manevî dünyasıyla ilgilenmeyen, ruhlarını tahrip edecek kötülüklerle onları baş başa bırakmakta sakınca görmeyen bir ana-babanın hayatta olması, zengin olması, güçlü ve sağlıklı olması ne ifade eder ki! Meseleye böyle bakınca, Müslüman olarak sorumluluğumuz bir kat daha artıyor.

Şuurlu bir Müslüman, din kardeşlerini çaresizlikleriyle baş başa bırakamaz. Onların derdine derman olmaya çalışır. Dünyayı ve ahireti kulları için yaratan Allah Teâlâ onları hiçbir zaman dertleriyle başbaşa bırakmamış, onlarla irtibatını koparmamıştır. Her devirde onlara peygamberleriyle haber göndermeye devam etmiştir. Ama son peygamberi vefat edince kullarıyla irtibatının şekli değişmiştir. “Âlimler peygamberlerin mirasçılarıdır.” (Ebû Dâvûd, İlim 1; Tirmizî, İlim 1) buyuran Son Peygamber insanlara gerçeği anlatma, kendilerini bekleyen tehlikelere karşı onları uyarma görevinin artık âlimlere verildiğini belirtmiştir.

Şu halde insanlara doğru yolu gösterme işi dünya durdukça devam edecektir. Allah Teâlâ’nın buyurduğu gibi öğüt mü’minlere fayda vereceği için (Zâriyât 51/55), Müslümanlar insanlara iyi ve güzel şeyleri anlatma, kötü ve zararlı davranışlardan sakındırma işini hiçbir zaman ihmal etmeyeceklerdir.

Rasûl-i Ekrem Nasıl Başardı?

Hepimizin bildiği gibi Rasûl-i Ekrem Efendimize ilk önce dört kişi iman etti. Bunlardan üçü yani hanımı Hz. Hatice, kendi evinde ve himâyesinde yetişen amcasının oğlu Hz. Ali ve âzatlı kölesi Zeyd ibni Hârise ailesinin fertleriydi. Dördüncü Müslüman olan Hz. Ebû Bekir‘i Allah’ın Rasûlü özenle seçti. Çünkü o, İslâmiyet’in tanınması ve yayılması hususunda Rasûl-i Ekrem’in eli ve dili olacaktı.

Hz. Ebû Bekir üstün ahlâklı, yumuşak tabiatlı, uyumlu, sevimli, herkesle iyi geçinen, iyilik yapmaktan hoşlanan, hoşsohbet bir kimseydi; özellikle de insan tanımakta ve soy bilgisinde pek mahirdi. Onun bu güzel vasıfları, İslâmiyet’e yeni mü’minler kazandırmasında son derece tesirli oldu.

Hz. Ebû Bekir toplumdaki saygın yeri sebebiyle Mekke’nin önemli şahsiyetleriyle, özellikle de onların genç çocuklarıyla görüşmeye başladı. Görüştüğü kimselerde ahlâkî üstünlük ve İslâm’a yatkınlık aradı ve şu ünlü simaların İslâmiyet’le şereflenmesine vesile oldu: Osman ibni Affân, Zübeyr ibni Avvâm, Abdurrahman ibni Avf, Sad ibni Ebî Vakkâs ve Talha ibni Ubeydullah. Bu isimlerin kulağınızı tatlı bir mûsikî nağmesi gibi okşadığından eminim. Çünkü gerek bunlar gerekse onların hidayetine vesile olan Hz. Ebû Bekir, aşere-i mübeşşere’den yani Rasûl-i Ekrem’in cennetle müjdelediği on bahtiyardan altısıdır. Bu altı kişinin hepsi de Kureyş kabilesinden olup Kâinâtın Efendisi’nin uzaktan veya yakından akrabası idi.

İslâm’a davet konusunda Hz. Ebû Bekir’i başarıya götüren iki özelliği vardı. Bunlardan biri kültürlü ve şahsiyetli bir insan olmasıydı. Nesep ilmi de denen ve o günün toplumunda pek değer verilen soy bilgisinde üstüne yoktu. İnsanları dinin güzelliğine dâvet edecek kimsenin her şeyden önce onları tanıyacak bir kültüre sahip olması gerekliydi; bir muamma olan insanı tanımak için onun kalbine nereden ve nasıl girileceğini bilmesi çok önemliydi.

Hz. Ebû Bekir’i başarıya götüren ikinci husus, Mekke’nin tanınmış tüccarlarından biri olması sebebiyle servetini ortaya koyması, yoksullara destek vermesi, köleleri satın alıp hürriyetlerine kavuşturmasıydı. Demek ki insanlara İslâm’ın güzelliğini tanıtacak kimsenin onların sadece manevî dertlerine değil, maddî sıkıntılarına çözüm bulabilmesi ve ekmeğini onlarla paylaşabilecek cömertliğe sahip olması gerekliydi. Çünkü dünyaya ve dünyalığa değer vermeyen kimsenin Allah’ın sevgisini kazanacağı; halkın elindeki imkânlarda gözü olmayan, üstelik kendi elindekini onlara harcayan kimsenin de halkın sevgisini kazanacağı şüphesizdir. İslâmiyet’in Kuzey Afrika, Habeşistan, Somali, Hindistan, Çin, Endonezya, Malezya ve Filipinler’de büyük ölçüde tüccarların gayretiyle yayılmış olması ne kadar anlamlıdır!

İslâm’ı ve onun değerlerini benimsemek ve yaşamakla kalmayıp bu ilâhî ışığın aydınlığından yoksun olanlara onu götürmek, tanıtmak, İslâmî değerleri yaşatmak, diğer bir ifadeyle İslâm dâvetinin önündeki engelleri kaldırmak her Müslüman’ın öncelikli görevidir. Hz. Peygamber Rabbine kavuştuktan sonra bu hizmeti Müslümanlara bırakmıştır. Müslümanlar da hem İslâmî kimliklerini korumak, çocukları başta olmak üzere mensuplarını kaybetmemek için insanları Allah’ın yoluna hikmetle ve güzel öğütle dâvet edecek kimseleri yetiştirecek ve bu hususta çağın getirdiği ve gerektirdiği davet şekillerini kullanacaklardır. Bu hizmet erlerinin varlıklı Müslümanlar arasından

çıkması, Hz. Ebû Bekir örneğinde olduğu gibi, hizmetin Allah’ın izniyle daha kolay bir şekilde başarıya ulaşmasını sağlayacaktır.