ilk müslüman olan türk kavmi

tarafından sahmaran Perş. Ocak 13, 2011 2:55 pm

Devletin adı Kara ve Han iki Türkçe kelimesinden oluşmuştur. "Kara", Türkçe'de siyahı, soyluluğu gösterir ve "Han", doğrusu Kağan, yöneticilere verilen Tanhu, Hakan, Yabgu, ve İlbey gibi Türkçe bir unvandır. Prof. Omeljan Pritsak, meseleyi daha başka açıdan ele alarak izah etmiştir. Türklerde Kara, Kızıl, Ak ve Gök, dört yönü temsil etmektedir. Kara, kuzey tarafını gösterir ve ekseri şehirlerde ayrı olarak bu yönlerin kapılarının isimleri vardır. Belh'in kuzey, yani Kara'nın yönü (tarafı) Türk kapısıdır. Güney kapısı Hind, batı kapısı Yahudi, doğu kapısı ise Çin kapısıdır. Kara aynı zamanda kuvvetli, cebbar ve cesur demektir. Bu bakımdan bu ismi almış olmalıdırlar. Gazneli Mahmud'a Çinlilerin verdiği "Karahan" tabiri de aynı mânâda olmalıdır. "Kara", azamet yükseklik ve üs-tünlük demektir.[3] Meselâ Türk ülkelerinden en doğudan batıya kadar raslanan karasular, hep gür, coşkun su ve nehirlere verilmiştir.

Siyasi Tarih [değiştir]
İslamiyet'i topluca kabul eden ilk Türk devletidir. Kurucusu Bilge Kül Kadir Han, Müslüman olduktan sonra adını da Abdülkerim Satuk Buğra Han olarak değiştirmiştir. Satuk Buğra Han 955 (Hîcrî 344) yılında Kaşgarlı Mahmut'un Divân-ı Lügati't-Türk'te " اَرتُج artuç: Ardıç. Kaşgar'da bu adta iki köy vardır."[4] diye bahsettiği altın Artuç köyünde gömülmüştür.[5] O zamanlar Kaşgar'ın kuzeyinde iki tane Artuç (Atuş, Artux) isminde köy vardı, birisinin adı altın[6] Artuç (Atuş, Artux), ikincisi üst Artuç (Atuş, Artux)'dır.

Karahanlı Tarihi [değiştir]
Tarihi kaynaklar birbirleri ile fazlasıyla ters düşer, Karahanlı Devletinin ilk Hanı, tarihi ve kurucu kim olduğu, daima tartışılmıştır. Karahanlı devleti İslam'la ilgilidir ve tüm kaynaklar aynı kişiye yani Satuk Buğra Han'a odaklanmıştır. Sadece bir tarihçi, Abu’l-Futub ‘Abd al-Ghafir bin Husayn al-Alma’i, ki Hicri beşinci yüzyılda Kaşgar'da yaşamış, o Tarikh Kashghar şehir tarihi yazmış ve Satuk Buğra Han'ın din değiştirdiğini anlatır. Ancak, bu ilk metin el yazması kaybedilmiş ve sadece kısmen tekrar 14. yüzyılın başında Jamal Qarshi tarafından Mulhaqat al-Surah isminde kitabında yeniden yazılmıştır. Bir başka kaynak 1889 yılı içinde bulunan Çağatayca dilinin son kısmına ait Buğra Han hatıralarıdır (Tazkirah Buğra Han). 17. yüzyıldan kalma bir başka el yazması kopyası bulunur.

Kuruluş dönemi ile ilgili pek fazla bilgi bulunmayan Karahanlılar Devleti, Karluk, Çiğil, Yağma ve diğer Türk boylarından oluşmuştur.

Devlet, 840 yılında Uygur Devleti'nin, Kırgızlar tarafından yıkılmasıyla Bilge Kül kadir han tarafından kurulmuştur. 893 yılında Kaşgar devletin başkenti olmuştur.

Bilge Hüsamettin Han'dan sonra devleti oğulları, Bazır Arslan Han ve Oğulçak Kadir Han yönetmişlerdir. Balasagun ve Taraz merkezli iki ana idari bölgeye ayrılan devlette; Bazır Arslan Han, Balasagun'da Büyük Kağan olarak ve Oğulçak Kadir Han Taraz'da Ortak Kağan olarak yönetimi paylaşmışlardır.

10. yüzyıl sonlarında Oğulçak Kadır Han'ın yeğeni Satuk'un (Satuk Buğra Han) savaş halinde bulundukları Samanî sığınmacıların etkisi ile İslam'ı kabul etmesi devletin tarihinde yeni bir sayfa açmıştır. İslam'ı kabulunden sonra Abdülkerim adını alan Satuk Han, devletin sürekli savaş halinde olduğu Samanîler'den de aldığı destek ile amcasına karşı mücadele ederek devletin yönetimini ele geçirmiştir.

İslamiyet'i devlet dini olarak benimseyen Satuk Han döneminde Karahanlı Devleti'nin tamamına yakın bir bölümü bu dine geçmiştir. Karahanlı Devleti ilk Müslüman Türk devleti olmuştur. Halife "Nasr Bin Ali" döneminde Abbasiler Karahanlıları Müslüman ülkesi olarak tanımıştır. Samanoğulları ile itilafta olan Karahanlılar, Gaznelileri destekleyerek Samanoğulları Devleti'ni yıkmıştır. Gazneliler ile Ceyhun nehri sınır olarak belirlenmiştir...

Devlet 1042 yılında hanedan içindeki kavgalar sonucunda Doğu ve Batı Karahanlı devletleri olarak ikiye bölünmüştür. Batı Karahanlı Devleti; 1042-1212 yılları arasında hüküm sürmüş ve ilk başkenti Özkent olan devlet 1212 yılında Harzemşahlar tarafından yıkılmıştır. Önemli merkezleri ; Balasagun, Talas ve Kaşgar ve ilk hükümdarı Tamgaç Buğra Han olan Doğu Karahanlı Devleti ise 1211 yılında Karahitaylar tarafından yıkılmıştır. Çinliler yakınlarında kurulan tüm yabancı devletlere hep aynı Divide et impera (Böl ve hükmet) aldatmacı, hileyi kullanıp önce ikiye bölmüşler daha sonra yıkmışlardır. Aynı oyun Göktürklerede yapılmıştır. Böyle Oyunları Ruslar Anaasya'da yaşayan diğer Türk Uluslarına uygulayıp birbirlerine düşman yapmışlardır.

Krallık (Kağanlık) Altayların aile sistemine göre iki alt krallığa bölünmüştür. Doğu Karahanlıların hükûmdarı, daha büyük han olup "Arslan Kara Han" unvanıyla Balasagun (ya da Kara Ordu)'da ikamet etmiştir. "Arslan" kelimesi Karluklar'dan Çiğil boyunun totemi (ongunu) olan aslan manasına gelmektedir. Batı Karahanlıların hükûmdarı olan ikinci Karahan ise Taraz'da üslenmiş ve daha sonra Kaşgar'a taşınmış ve tekrar Taraz'a dönmüştür. Onun unvanı Buğra Kara Han idi. "Buğra" kelimesi Karluklar'ın Yağma boyunun totemi (ongunu) olan deve anlamına gelmektedir.[7]
Türk tarihi allah resülundan tebliğat gelince ,(Satuk Buğra Han 955 (Hîcrî 344) yıllarında tam olarak bilinmiyor ama)
kılıçsız ve kansız müslüman oldular.
Halife "Nasr Bin Ali" döneminde Abbasiler Karahanlıları Müslüman ülkesi olarak tanımıştır.
Ön Türk[göster]
Ön Türkler
Ön Türkler
Tengricilik
Orhun Yazıtları
Bozkır İmparatorluğu Geleneği

Bozkır İmparatorlukları[göster]
Göçebe
Hiung-nu
Batı • Kuzey • Güney
Cücenler
Akhunlar
Göktürk Kağanlığı
Doğu • Batı • İkinci
Uygur Kağanlığı
Kansu Uygur Krallığı • Karahoca Uygur Krallığı • Karahanlılar
Yerleşik
Beş Hu On Altı Krallık
Han Çov • Hou Çov • Vey • Hya
Kansu Uygur Krallığı
Karahoca Uygur Krallığı
Karahanlılar
Doğu Karahanlılar • Batı Karahanlılar
Beş Hanedan On Krallık
Şatuolar
Hou Tang • Hou Jin

Ural'ın Batısı
Hun İmparatorluğu
Avar Kağanlığı
Hazar Kağanlığı
Büyük Bulgarya Hanlığı
Peçenekler

Memlûklar / Türkmenler[göster]
Hindistan
Gazne Devleti
Delhi Sultanlığı
Mısır
Tolunoğulları
Memlûk Sultanlığı
İran
Karakoyunlu Devleti
Akkoyunlular
Afşar Hanedanı
Kaçar Hanedanı

Moğolların Mirasçıları[göster]
Cuci'nin Ulusundan Doğan ÜlkelerToka Temür Sülalesi
Kırım Hanlığı
Kazan Hanlığı
Kasım Hanlığı
Astrahan Hanlığı
Kazak Hanlığı
Nogay Orda
Şiban Şülalesi
Sibir Hanlığı
Şeybani Hanlığı
Buhara Hanlığı
Hive Hanlığı
Kokand Hanlığı
Buhara Emirliği
Çağatay'ın Ulusundan Doğan Ülkeler
Doğu Çağatay Hanlığı
Yarkand Hanlığı

Anadolu - Rumeli[göster]
Selçuklular
Büyük Selçuklu Devleti
Irak Selçuklu Devleti
Kirman Selçuklu Devleti
Anadolu Selçuklu Devleti

I.Dönem Anadolu Beylikleri
Çaka Beyliği (1081 - 1098)
Dilmaçoğulları Beyliği (1085 - 1192)
Danişmendliler Beyliği (1092 - 1178)
Saltuklu Beyliği (1092 - 1202)
Ahlatşahlar Beyliği (1100 - 1207)
Artuklu Beyliği (1102 - 1408)
İnaloğulları Beyliği (1098 - 1183)
Mengüçlü Beyliği (1072 - 1277)
Erbil Beyliği (1146 - 1232)
Çubukoğulları Beyliği (1085 - 1092)
Atabeylikler
Zengiler
İldenizliler
Böriler
Salgurlular

I.Dönem Anadolu Beylikleri

Osmanlı İmparatorluğu (1299 - 1922)
Taşanoğulları Beyliği (1350 - 1398)
Çobanoğulları Beyliği (1227 - 1309)
Karamanoğulları Beyliği (1256 - 1483)
İnançoğulları Beyliği (1261 - 1368)
Sâhipataoğulları Beyliği (1275 - 1342)
Pervaneoğulları Beyliği (1277 - 1322)
Menteşe Beyliği (1280 - 1424)
Candaroğulları Beyliği (1299 - 1462)
Karesi Beyliği (1297 - 1360)
Germiyanoğulları Beyliği (1300 - 1423)
Hamitoğulları Beyliği (1301 - 1423)
Saruhanoğulları Beyliği (1302 - 1410)
Tacettinoğulları Beyliği (1303 - 1415)
Aydınoğulları Beyliği (1308 - 1426)
Tekeoğulları Beyliği (1321 - 1390)
Dulkadiroğulları Beyliği (1339 - 1521)
Ramazanoğulları Beyliği (1325 - 1608)
Kadı Burhaneddin Devleti (1381 - 1398)
Eşrefoğulları Beyliği (1300 - 1326)

Türk Cumhuriyetleri[göster]
Türk Cumhuriyetleri
Türkiye Cumhuriyeti
Azerbaycan Cumhuriyeti
Türkmenistan Cumhuriyeti
Özbekistan Cumhuriyeti
Kazakistan Cumhuriyeti
Kırgızistan Cumhuriyeti
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Tarihi Türk Devletlerin Tam Listesi İçin

Tarihî ve çağdaş Türk devletleri
Türk tarihi literatürü
g • t • d

Karahanlı Devleti, Aral Gölü'nden Batı Çin ve Moğolistan adacıklarına kadar uzanan bir coğrafyada hüküm sürmüştür.